Thứ Tư, 21 tháng 8, 2013

Karen Shakhnazarov: liên tục "Điện ảnh Nga phải trở nên tư tưởng dân tộc".

Mỗi cảnh trận mạc cần phải có nghệ thuật kịch bên trong, một cái cốt đặc biệt

Karen Shakhnazarov:

Surin ca cẩm rằng Khutsiev với Shchukshin tạo ra các tuyệt tác của mình và nhận giải thưởng ở phương Tây, còn ông ta bị đau đầu vì điều đó…Trong khi những bộ phim nhàng nhàng khiến ai cũng hài lòng, không ai chửi ai… Và nói điều đó là con người trực tiếp gắn với hệ tư tưởng và rất sợ đánh mất chiếc ghế của mình.

Ở đây ngầm ngấm biểu hiện cuộc đương đầu của các thế hệ, và đó cũng là một quá trình tự nhiên. Còn sau chiến tranh cả nhân vật nam lẫn nữ đều đã đổi thay.

Tình hình có thể gọi là thảm họa, do sinh viên hiện giờ không được trang bị về kiến thức văn học, Nghĩa là trong hành trang của các em quả là không có nó.

Chúng tôi đã làm nhiều việc mà ban sơ tưởng như hoang sức lực và tiền nong, nhưng chính cái thái độ không vị lợi ấy đã phát huy tác dụng. - Suốt 20 năm nền điện ảnh Nga không tạo ra được một tác phẩm nào để, mô phỏng câu nói của Pokrovsky về opera, cả dân tộc bỏ hết mọi công việc, buổi tối đi xem phim, và sáng hôm sau thức dậy với một tâm cảnh hết sức vui vẻ.

Còn sau đó sơn hà chẳng thể tồn tại trong một cơ cấu cứng nhắc như vậy. - Giờ, ai cũng có thể làm phim, thậm chí bằng điện thoại di động, điều đó có làm mất uy tín nghề nghiệp không? Vâng, hẳn nhiên. Trong khi nền điện ảnh Xô viết luôn luôn có 5-6 huyền thoại tuyệt đối cộng với 5 chục tiếng tăm ngay nằm trong tầm mắt của khán giả, hơn nữa của bất cứ công dân nào trong nước.

Dường như kiến trúc sư Tây Ban Nha Antoni Gaudi nói rằng tôi không tạo ra cái gì cả, tôi chỉ xây dựng những công trình do chính thiên nhiên tạo ra… - Là người có thâm niên giảng dạy nhiều năm ở VGIK, xin ông cho biết sự khác nhau cơ bản giữa sinh viên của ông với những thí sinh những năm 60 – đầu 70 của thế kỷ trước? Đó là sự khác nhau khủng khiếp về kiến thức, đặc biệt là kiến thức nhân văn.

Giống như 10 năm trước, thực trạng điện ảnh nước nhà vẫn bất ổn. Sau đó, chính trị đã can thiệp vào quá trình chẳng thể đảo ngược này, dẫn tới sự sụp đổ của Liên Xô. Sự chuẩn bị chiến tranh đã trở thành kết quả logic của việc xây dựng một nhà nước thực thụ vĩ đại vào những năm 20, 30.

Ông có thể chúc ông ta điều gì, và cảnh báo điều gì? Cần phải tránh thái độ thực dụng chủ nghĩa thuần túy đối với thương hiệu của Mosfilm. Xây dựng, chính là xây dựng hãng.

Điều đó rất ít có ý nghĩa đối với nghệ thuật. Là tác giả của những bộ phim như: Chúng tôi từ ban nhạc Jazz , Buổi chiều mùa đông ở Gagra , Kẻ sát hại Nga hoàng , thị thành Zero , Người đưa thư , Phòng 6 … Bộ phim mới nhất và trước nhất của ông về chiến tranh Hổ trắng , dựa theo cuốn tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Peterburg Ilya Boyashov, là câu chuyện về người lính xe tăng may mắn sống sót sau những thương tích khủng khiếp.

Nhân kỷ niệm 68 năm ngày thắng lợi phát xít (9/5/1945 – 9/5/2013), chúng tôi xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc bài giải đáp phỏng vấn của đạo diễn. Từ ấy đến nay không ai nói về điện ảnh, về những khó khăn của nó sâu sắc đến thế trên các diễn đàn cao cấp.

Lao động của chúng ta mang tính chất cá nhân, chính thành ra chúng ta khó khép mình vào tổ chức

Karen Shakhnazarov:

Tức là những “chiến sỹ” trên mặt trận tư tưởng đã bắt đầu bội phản nó, và sự quán của sơn hà đã diễn ra sớm hơn nhiều? Tôi tin tức rằng sự sụp đổ của Liên Xô bắt đầu sau khi Stalin tốn, và về đề tài này có nhiều công trình nghiên cứu khách quan.

Nói chung, có thể coi đại hội này là một sự nhầm lẫn ngây thơ của các nhà điện ảnh cũng như những người làm nghệ thuật vào thời khắc tổ quốc bắt đầu được hít thở bầu không khí tự do, điều này xét về mặt con người, hoàn toàn có thể lý giải được… trước tiên, đó là một đại hội trung thực.

Tỉ dụ, tôi không bao giờ chấp nhận việc sử dung tiếng nói thô tục trong điện ảnh, sân khấu, truyền hình. Và bất kỳ một đạo diễn nào, thậm chí lớn nhất, cũng phải thực hiện những yêu cầu này.

(TGĐA) - Karen Georgievich Shakhnazarov là đạo diễn kiêm biên kịch Nga lừng danh, tổng giám đốc hãng Mosfilm. Và thế hệ trung gian với các tên tuổi như Klimov, Solovyov, Bykov lên cầm lái Hội điện ảnh hoàn toàn có quyền hy vọng vào sự bình đẳng trong vấn đề này và các vấn đề khác liên can tới điện ảnh trong nước.

Đó không chỉ là sự bắn giết và đổ máu. Nhân thể cũng xin nói, tôi cho rằng một bộ phim hay thỉnh thoảng được tạo ra ngoài ý muốn của chúng ta, chúng ta chỉ là những người truyền bá nó. Chẳng thể mường tượng nổi một thí sinh không đọc tác phẩm của Tolstoy trong những năm 60 lại dám bước lại gần tòa nhà của VGIK. Xin ông cho biết mạng bộ phim có diễn ra như ông trông chờ không? Đây là một câu hỏi rất khích.

Tai họa ở chỗ, mục đích của chủ nghĩa tư bản xoành xoạch là một – sinh sản hàng hóa. - Mosfilm mô hình năm 98 và hiện thời là hai hãng phim khác nhau. Một thể xin nói, rất may là lúc bấy giờ tôi không hình dung được vơ những khó khăn mà mình sẽ phải đương đầu. Có thể, những vấn đề đặt ra trong “Thuốc độc…” ngày càng được phát hiện trong cuộc sống chúng ta vào thập kỷ gần đây.

Và vấn đề cốt yếu nhất vẫn còn để ngỏ - liệu quốc gia có cần điện ảnh không, và có hay không sự nhận thức của cấp trên về ý nghĩa của điện ảnh đối với ý thức dân tộc? Vẫn như trước, có cảm giác rằng những quyết định chung cuộc, hữu hiệu đối với nền điện ảnh nước ta vẫn nằm đầu đó bên ngoài.

Bạn hãy nhìn anh chàng thợ nguội Gosha mà xem, tuồng như vẫn là một con người cần cù, nhưng phương hướng sống, ý nghĩa của sự hiện hữu trong thế giới này đã hoàn toàn bị xói mòn.

Và không chỉ chuẩn bị chiến tranh, nội dung của nó là xung đột Đông -Tây.

Bởi hiện nay người ta chỉ nói về tiền, về sự tài trợ của nhà nước… Chúng tôi cũng đã nói về điều đó, nếu độc giả biên bản của đại hội sẽ thấy, kể cả việc cải thiện cơ sở kỹ thuật vốn khôn xiết quan trọng đối với chúng tôi lúc bấy giờ.

Ông có thể đánh giá công việc của mình như thế nào? Tôi nghĩ rằng về cơ bản tôi biết sử dụng dịp mà số dành cho tôi. Quay được một cảnh trận mạc hay là một thiên tài riêng biệt

Karen Shakhnazarov:

Ông sinh năm 1952 tại tỉnh thành Krasnodar, tốt nghiệp khoa đạo diễn Trường Điện ảnh quốc gia (VGIK) năm 1975. Bản thân khái niệm chiến công trong điện ảnh càng ngày càng trở thành hình thức hơn.

- Thưa Karen Georgievich, là một giám đốc ông phải bảo đảm việc làm cho hàng trăm người, mặt khác, ông tường những gì diễn ra xung quanh, kể cả trên lãnh thổ “Mosfilm”, nơi trong các trường quay người ta đang thực hành những bộ phim truyền hình nhiều tập, các chương trình truyền hình…Ông có chấp nhận sự thỏa hiệp không? Sự thỏa hiệp là tất yếu, bạn chẳng thể lẩn tránh nó.

Theo tôi, điện ảnh cũng có thể trở thành tư tưởng dân tộc ở nước Nga hoặc một bộ phận của nó, và cần xây dựng một chính sách tài chính đúng đắn đối với nó. “Thuốc độc…” là bộ phim được xem nhiều nhất trên Internet, nó thường được các kênh truyền hình giới thiệu, cho đến bữa nay, đây là bộ phim của tôi được xem nhiều nhất.

Điều đó cũng giống như khi bạn làm một bộ phim từ con số không tới kết quả rốt cuộc. Đó là đời của những nhân vật hướng vào cuộc đấu tranh - Cherkasov, Andreev…Còn phụ nữ là phần thưởng cho chiến công mà họ đã giành được. Mà dưới thời Xô viết, chả hạn, vấn đề kinh phí của bộ phim cũng không kém phần gay gắt hơn hiện nay.

Vẫn chưa có sự nhận thức thấu đáo tầm quan yếu của điện ảnh, mà thiếu những quyết định ở cấp cao nhất sẽ không có gì xảy ra.

Lúc bấy giờ các diễn viên, như những huyền thoại, biểu lộ một tư tưởng nào đấy. Nhưng điều quan trọng là phải xoành xoạch biết giới hạn mà tôi với tư cách một giám đốc không thể vượt qua.

Nhưng về nguyên tắc tôi muốn nhấn mạnh rằng đây không chỉ là vấn đề tiền nong. Nhờ sự cầm không chỉ của tôi mà của cả tập thể, Mosfilm hôm nay là một hãng phim được coi là mẫu mực trong giới điện ảnh Nga và nước ngoài. Phải luôn luôn biết nói với mình và cấp dưới của mình: dừng lại, tiếp theo chẳng thể thỏa hiệp nữa. Những điều kiện kỹ thuật hiện giờ mà bất cứ kẻ nào cũng thể tiếp cận để tham dự thế giới điện ảnh và coi mình là đạo diễn, có ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng nghệ thuật, nếu chúng ta nói tới toàn cảnh.

Và tôi không đồng ý với những kẻ cho rằng đó là một hành động côn đồ, rằng chính các nhà điện ảnh bắt đầu làm sụp đổ Liên bang Xô viết. Bạn nói về tính hợp nhất của điện ảnh Xô viết, nhưng làm sao không hợp nhất nếu lúc bấy giờ chúng tôi buộc phải làm việc trong khuôn khổ những lề luật nhất thiết. Nếu không, tôi có thể hoảng sợ.

Hơn nữa, đó lại là những thí sinh rất thường ngày, dễ thương, bởi thế càng thấy buồn hơn. Thậm chí một thời gian tôi không nhắc tới nó trong các bài phát biểu công khai, còn bây giờ đã xuất hiện nhiều người ái mộ sát của bộ phim

Karen Shakhnazarov:

Tôi hoàn toàn tán đồng. Nếu bạn muốn biết thì đó là những yêu cầu rõ ràng của GOST (Tiêu chuẩn nhà nước Liên Xô) được vận dụng cho bất kỳ một tác phẩm nghệ thuật nào ở Liên Xô. Vì thế, hiện thời tôi thường nói với sinh viên của mình: hãy đọc sách, chính hành trang này mới có thể đưa bạn tới chiến thắng rốt cuộc trong cuộc đua của chúng ta.

Bản thân cuộc sống là một sự thỏa hiệp. Tất nhiên, các bậc thầy, những đạo diễn vĩ đại của thế hệ trước đã xác định chính sách trong điện ảnh. Và vấn đề thứ hai rất quan yếu mà người ta bỏ quên khi nói về những xung đột ở đại hội ấy.

Còn hiện không có tư tưởng như vậy. Còn ở nước Nga, chúng ta không thể nào hiểu được. Mosfilm vừa là bảo tàng , vừa là các kho lưu trữ, vừa là những đường phố. Cảnh trong phim  Người đưa thư     bây chừ chẳng thể có huyền thoại theo đúng định nghĩa của nó. Tiện xin nói, đó là đại hội chung cục, nơi người ta nói một cách thực sự, nghiêm chỉnh về điện ảnh.

Đối với ông, một nghệ sĩ giàu kinh nghiệm, điều gì trở thành bất ngờ nhất trong quá trình làm việc? Chính là cuộc chiến tranh. - Năm 2013 vừa tròn 27 năm ngày tổ chức đại hội điện ảnh lần thứ 5. Hơn nữa, thời kỳ đó thậm chí không tồn tại khái niệm huyền thoại. Có một nghịch lý là phương Tây đã nhận thức điều đó từ lâu. - Một ngày nào đó sẽ có một người khác, một giám đốc tiếp theo của Mosfilm ngồi vào cái ghế này.

- Đồng nghiệp của ông, Vadim Abdrashitov, phàn nàn về sự thiếu vắng tư tưởng nghệ thuật nói chung trên toàn thế giới. Tôi coi bộ phim xuất sắc của bạn tôi Volodia Menshov “Moskva không tin những giọt nước mắt” là đỉnh cao trong sự tha hóa nhân vật. Tôi nghĩ rằng Mặc dù Mosfilm là một nền sản xuất công nghiệp với chu kỳ khép kín, nhưng điều đó không được trở nên vượt trội trong công việc của giám đốc.

Quan trọng là kinh tế, quốc phòng, lương hưu

Karen Shakhnazarov:

Đạo diễn - biên kịch Karen Georgievich Shakhnazarov   - Bộ phim mới nhất và trước nhất về đề tài chiến tranh của ông  Hổ trắng. - Yury Kara nói rằng cả Solovyov lẫn Mikhalkov đều không thể xây dựng được Hội điện ảnh thành một tổ chức xã hội đích thực… Kết quả là hội một đằng, điện ảnh một nẻo, khán giả một phương… Tiếc thay, tôi rút ra một kết luận đáng buồn rằng bản chất của nghề chúng ta hoàn toàn xa lạ với sự phục tùng máy móc.

Cái hội ấy đã tổ chức ra chúng tôi, chúng tôi đôi khi có làu bàu, nhưng buộc phải phục tòng… Còn hiện giờ nhà nước quả là sổ toẹt vào vào hội, nên chúng tôi không thể tự tổ chức được.

Thực sự đó là cuộc chiến của các nền văn minh. Poster phim  Chúng tôi từ ban nhạc Jazz    - Thưa Karen Geogievich, hai năm trước trên “Báo Văn”, ông đã đề xướng cuộc tranh luận “12 đạo diễn nổi giận”.

Quá trình suy sụp đã diễn ra, và điện ảnh chỉ là một bộ phận nhỏ của cái hệ thống đã được hình thành đó. Trần Hậu (Theo Báo Văn). Chúng ta đã tra tấn nhau bằng những câu chuyện về tầm tư tưởng dân tộc. Nhưng xin nhấn mạnh rằng đối tượng đàm đạo đốn là điện ảnh như một nghệ thuật. Bản thân nó là một huyền thoai, nếu bạn muốn. Thậm chí tôi chẳng thể lý giải nổi nghịch lý này, vì rằng không chỉ các em con nhà khá giả ở Moskva và Leningrad mà ngay cả những học sinh tốt nghiệp phổ biến thông thường nhất ở Sibir, Viễn Đông khi đến trường chúng tôi cũng rất thông đạt văn học và điện ảnh.

Vì người nữ giới nhân vật đã thực hiện những chuyến bay xuyên đất liền, chinh phục những đỉnh núi cao. Các nhân vật hy sinh ngoài mặt trận. Còn điện ảnh, cũng như văn hóa, vẫn ở ngoài cuộc. Surin, giám đốc “Mosfilm” lúc bấy giờ. Dù rằng 20 năm có thể quá ít đối với điều đó xét về quy mô lịch sử. Năm 2002, sau khi đoạt giải thưởng tại LHP Kinotavr, nó bị phản đối mạnh mẽ.

Về sau nó đem lại kết quả. Lúc bấy giờ sơn hà khá khép kín, không có gì cả, và mọi người ham hiểu biết.

Phim  Buổi chiều mùa đông ở Gagra    - Phát biểu tại đại hội này, Rolan Bykov nhắc lại câu chuyện xẩy ra vào đầu những năm 70 với A. Ông và các đồng nghiệp của ông đã đáp nhiều câu hỏi, qua đó có thể phát hiện ra xu thế chung của nền điện ảnh Nga bây giờ.

Cảnh trong phim  Thuốc độc, hay lịch sử những vụ đầu độc trên toàn thế giới    - Năm nay vừa tròn 12 năm kể từ khi xuất hiện trên màn ảnh bộ phim của ông  Thuốc độc, hay lịch sử những vụ đầu độc trên toàn thế giới.